Gepubliceerd: 19 april 2020 19 april 2020

Hits: 3595 3595

Een ecologische vijver vol leven creëren in je eigen tuin klinkt als een hele opgave met veel onderhoudswerk achteraf. Niets is minder waar: één weekend en een bescheiden budget leveren al een geweldig resultaat!

Zelf legde ik een amfibieënpoel aan in april 2019, en ik heb heel het jaar lang kunnen genieten van al het moois dat zich ontwikkelde.

Een vijvertje geeft namelijk een enorme boost aan de biodiversiteit in de tuin. Het vormt een habitat en voortplantingsplaats voor amfibieën, waterinsecten en waterslakken, en is een bron van drinkwater voor vogels, egels, bijen en nog veel meer leven. Bovendien ziet het er ook nog eens goed uit en biedt het je uren genot doordat je kan genieten van de nieuwe inwoners van je tuin.

Om zelf een poel aan te leggen, heb je het volgende nodig:

• Een half zonnige plek in de tuin (liefst niet onder een boom)
• Spades
• EPDM vijverfolie (iets duurder dan alternatieven, maar is sterker en gaat veel langer mee)
• Afmetingen: lengte of breedte + twee keer de maximumdiepte + 60 cm reserve
• Voedselarme klei (dit vind je vanzelf tijdens het graven vanaf een diepte van 50 cm)
• Schelpenzand (optioneel)
• Inheemse wilde planten
• Een vrij weekend rond april
• Enkele enthousiaste helpers

De aanleg van de poel gaat als volgt:

1. Markeer de omtrek van de poel met wat touw en/of stokjes. Kies bij voorkeur voor een onregelmatige vorm. Dit zorgt namelijk voor meer diverse zones in de poel.
2. Graaf de poel.
   Begin hiervoor in het midden en graaf eerst het diepste deel, om zo de hellingen naar de buitenkant toe te kunnen aanpassen.
   Om een diverse omgeving te creëren, graaf je tot op minstens drie verschillende niveaus: 15-20 cm, 35-40 cm en 80-100 cm.
   Het diepste punt ligt op minstens 80 cm. Dit zorgt ervoor dat op strenge winterdagen de vorst nooit het diepste punt zal bereiken en dieren die daar overwinteren veilig zitten.
   
3. Geef de zonnigste oever (meestal noordwestelijk) een zachte helling. Hierdoor warmt het water daar sneller op, wat de groei van onder andere kikkervisjes bevordert. Het zorgt er ook voor dat dieren die in het water zitten of gevallen zijn er gemakkelijk weer uit kunnen kruipen.
4. Plaats de EPDM vijverfolie. Wrijf de plooien er zo veel mogelijk uit en houd het op de oevers eventueel op zijn plaats met stenen.
   
5. Bedek de bodem (op alle niveaus) met een laag van 5 cm voedselarme klei. Gebruik zeker geen potgrond, aangezien dit te voedselrijk is en zal zorgen voor algengroei.
   Voeg eventueel wat schelpenzand toe. Dit voorziet het water van kalk, wat bevorderlijk is voor waterdiertjes die een kalkskeletje moeten aanmaken (bijvoorbeeld zoetwaterslakken).
6. Vul de poel met regenwater. Ga ook eens een emmertje water scheppen bij iemand met een reeds bestaande ecologische vijver. Hierdoor breng je meteen een heleboel goede bacteriën en andere micro-organismen in je poel die je water sneller in balans brengen.
7. Plant inheemse (geen exoten), wilde (geen cultivars) planten in de kleilaag.
   Kies hiervoor een variëteit aan planten die aangepast zijn aan de verschillende zones in je poel: oeverplanten (zoals penningkruid, beekpunge, dotterbloem of watermunt), ondergedoken planten (bijvoorbeeld lidsteng), drijvende planten (zoals krabbenscheer) en zuurstofplanten (bijvoorbeeld hoornblad of waterviolier).

Een ecologische poel vergt amper onderhoud.
Je zal rondkomen met de volgende acties:

1. Voorkom algenbloei.
   De ontwikkeling van algen is normaal in een nieuwe poel. Mochten de algen toch te sterk aangroeien, verwijder dan regelmatig de grote ‘vlokken’.
   Gebruik ook zeker geen meststoffen, aangezien die een explosie aan algen veroorzaken.
2. Houd geen vissen in de vijver.
   Vissen woelen de bodem om, waardoor planten het moeilijk krijgen om zich te settelen. Ze eten ook de eieren en larven van amfibieën, waardoor een amfibieënpoel niet te combineren is met een visvijver.
3. Verwijder zo nu en dan plantaardig afval zoals afgevallen bladeren, zodat ze niet kunnen zorgen voor een toename aan nutriënten in het water.
4. Vul tijdens zonnige, droge periodes af en toe het water bij.

Kijk uit naar het verschijnen van de volgende diersoorten:

• Amfibieën zoals de bruine kikker, gewone pad, en alpenwatersalamander
• Libellen zoals de azuurwaterjuffer, vuurjuffer, lantaarntje, alsook hun larven
• Zoetwaterslakken zoals de poelslak en posthoornslak
• Waterinsecten zoals watertorren en bootsmannetjes
• Vogels, egels en insecten die komen drinken

Informatie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Tekst en foto's: Stephanie Van Riet