- Gepubliceerd: 02 oktober 2022 02 oktober 2022
- Hits: 590 590
Fred, conservator van Klein-Zwitserland, doet verslag van het poelenonderzoek dat ze uitvoerden in Klein-Zwitserland Noord op 19 juni 2022.
Hoewel de poel leidt onder de plantengroei aan de rand van de vijver, was er toch een verrassende vondst!
“Je weet maar nooit”, zeiden we tegen elkaar toen Wouter en ik de amfibieënfuiken in het bruine water lieten zakken. De poel in Klein-Zwitserland Noord was vroeger een heldere plas in een open landschap, maar doorheen de jaren zijn er veel bomen gegroeid in en rond de poel. De bomen nemen het licht weg van de poel waardoor waterplanten minder kans krijgen om te groeien.
Bovendien haalt de vertering van bladval zuurstof uit het water. Op die manier veranderde de heldere waterplas in een troebele poel zonder waterplanten. Voor salamanders is die situatie verre van ideaal, of dat dachten we toch.
De volgende dag waren heel wat kijklustigen afgezakt naar de poel om het ophalen van de fuiken mee te volgen. Na een korte inleiding had ik de toeschouwers al mentaal voorbereid op een mogelijks tegenvallende vangst.
Groot was onze verbazing dan ook toen bleek dat de fuiken niet alleen boordevol salamanders zaten, maar dat er ook een soort inzat die we niet verwacht hadden. Tussen de kleine watersalamanders en alpenwatersalamander, twee algemene soorten, zaten een paar exemplaren die dubbel zo groot waren: kamsalamanders!
De kamsalamander is de grootste inheemse watersalamander en staat op de Rode Lijst van de amfibieën en reptielen in Vlaanderen, opgelijst in de categorie ‘kwetsbaar’. De voorbije decennia is de soort er vrij sterk op achteruitgegaan. Volgens de literatuur hebben kamsalamanders nood aan helder water met stukken open water en plaatsen met een dichte watervegetatie. In de open waterkolom wordt gebaltst, de begroeide stukken dienen als schuilplaats voor de larven en afzetplaats voor de eitjes.
Hoe komt zo’n soort dan in een, op papier, ongeschikte poel terecht? Zijn kamsalamanders minder kieskeurig dan gedacht of gaat het om een relictpopulatie die de poel lang geleden al koloniseerde? De ware reden zullen we waarschijnlijk nooit kennen, maar wat wel duidelijk is, is dat we deze populatie vanaf nu nauwlettend in de gaten gaan houden.
Daarnaast zetten we ook door met onze plannen om de poel weer vrij te maken. De voorbije jaren werden die plannen telkens tegengehouden door wandelaars die protesteerden tegen de bomenkap.
Hopelijk kan de aanwezigheid van een kwetsbare soort zoals de kamsalamander iedereen van het belang van deze poel overtuigen.
Heb je zelf een vijver zonder vissen in je tuin of een poel in je natuurgebied? Dan kan een amfibieënonderzoek interessant zijn. Je weet maar nooit…
Tekst en foto’s: Frederik Van de Perre